14.TẠM BIỆT MÙA HÈ
Đã sang tháng chín. Tháng của mùa thu. Trời vẫn nắng vàng rực nhưng đã có vẻ mát mẻ hơn và bầu trời dường như cao xanh hơn. Những cơn mưa giông thưa dần và cũng không mạnh như trước nữa. Trăng đêm trắng trong. Nửa đêm về sáng đã hơi lành lạnh. Nước sông lên to, mấp mé nước báo động. Người ta nói nhiều đến công việc phòng chống bão lụt…
Nhưng có lẽ công việc làm mọi người bận tâm hơn cả là chuẩn bị cho ngày khai trường. Học sinh lo đóng vở, sắm bút, thước, xin các anh chị lớp trên những cuốn sách giáo khoa bọc lại cẩn thận và đề tên mình!
Vào cái lúc bận rộn như thế, anh Phiệt đến nhà Cổn. Anh bảo Cổn tìm cho anh cái giấy giới thiệu sinh hoạt hè. Ôi! Cái giấy! Cái giấy đã làm Cổn lo buồn! Không hiểu hồi đầu hè Cổn đã nhét nó vào đâu? Cổn lục lọi tất cả sách vở, ngăn tủ. Cuối cùng mới thấy nó, đầy bụi bặm vì bị lãng quên.
- Đây ạ!
Cổn đưa cho anh Phiệt, không khỏi hồi hộp. Anh sẽ ghi những gì vào tờ giấy đó?
- Chiều nay đến nhà anh nhá? - Ra khỏi nhà Cổn, anh Phiệt hẹn.
Khoảng ba giờ chiều cái Lê sang tìm Cổn. Nó thì thầm như là điều bí mật ghê gớm:
- Anh Phiệt sắp đi bộ đội, còn chị Cầm đi đại học.
Điều ấy Cổn biết thừa! Mấy hôm nay người ta chả bàn tán mãi về chuyện những ai sẽ đi bộ đội, đi xây dựng vùng kinh tế mới, đi học… là gì? Cổn hỏi:
- Mang quà tặng anh Phiệt và chị Cầm luôn chứ?
- ừ, phải đấy! Không hôm nay còn hôm nào nữa! Lệnh quân sự là ghê gớm lắm nhá! Có khi nửa đêm cũng phải lên đường…
Quà tặng thật là đơn giản: quyển sổ tay bìa xanh. Bọn Lê đã mua mấy chục quyển ở cửa hàng bách hoá, đủ cho mỗi bạn một quyển, còn hai quyển tặng anh Phiệt, chị Cầm.
- Nhưng phải đề một chữ gì chứ? Cổn hỏi và không đợi cái Lê trả lời, nó nói luôn phải đề tặng một dòng chữ thật hay. Lê về nhà mang sổ sang đây, để tớ đi gọi cậu Dong. Cậu ấy thì có thể nghĩ ra những câu hay nhất.
Cổn lao sang nhà Dong, kéo nó ra khỏi bàn với quyển "Bí mật quân sự" trứ danh của Gai-đa nó đang đọc để ngày mai trình ông bác bản tóm tắt.
Nửa giờ sau, cái câu hay nhất đã đề xong: "Toàn thể đội viên Lý Tự Trọng, kính tặng anh phụ trách yêu mến của chúng em" phía dưới đó là: "Thay mặt các bạn. Đội trưởng Nguyễn Thị Lê" Dong đã viết luôn cả tên Lê, chừa một khoảng nhỏ để Lê ký vào. Quyển dành cho chị Cầm thì thay chữ "anh" bằng chữ "chị". Thế là chu tất.
Nhưng Lê đưa ý kiến:
- Chỉ một mình tớ, tớ không ký đâu!
- Vì sao nào? - Dong bác đi - Nếu cậu không ký thì ai ký?
- Cổn ký chữ ký Cổn đẹp hơn!
Dong cười phá lên.
- Cậu quỷnh lắm! Miễn là có chữ ký thì thôi, đẹp xấu kể gì? Vả lại cậu là đội trưởng cậu phải ký chứ! Chỉ khi nào thủ trưởng đi vắng thì phó thủ trưởng mới ký thôi!
Nhưng Lê vẫn không chịu. Cuối cùng Dong phải viết thêm chữ "Đội phó Trần Văn Cổn". Và cả Cổn cùng Lê ký vào.
Chúng lấy giấy báo gói hai quyển sổ lại, mang đi.
Anh Phiệt đang ở nhà. Rất may lại có cả chị Cầm nữa. Hai người đang ngồi bên chiếc bàn con, đối diện nhau. Trên bàn có hai cốc nước chè, còn đầy nguyên. Chị Cầm ngồi quay lưng ra cửa, hai tay tỳ lên má. Anh Phiệt chăm chú nhìn mấy ngón tay mình đặt trên dây đàn dựng ở góc tường cạnh anh. Thỉnh thoảng anh lại khẽ gẩy một dây, một vài âm trầm như tiếng trống rung lên trong căn nhà yên tĩnh. Chẳng thấy anh chị ấy nói chuyện gì, mà coi bộ có vẻ buồn buồn.
Bọn Cổn rón rén đứng bên cánh cửa, nửa muốn vào, nửa sợ. Chúng đứng khá lâu… Chợt có tiếng anh Phiệt.
- Các em đến hả? Vào đi nào!
Ba đứa dắt nhau vào. Chúng nó thấy… lạ quá! Lúc chị Cầm quay lại nhìn chúng, mắt chị đỏ hoe, bên gò má chị ươn ướt. Chị khóc?
Anh Phiệt nhìn ba đứa, hất hàm về phía chị Cầm, cười:
- Khóc nhè là thiếu nghị lực, phải không các em?
Rồi anh kéo ghế trong gầm giường ra mời chúng nó ngồi, trong khi chị Cầm vội thanh toán cái phần thiếu nghị lực bằng khăn mùi xoa vẫn cầm ở tay. Bọn trẻ ngồi đã đâu vào đấy cả rồi, anh Phiệt chỉ cái Lê, hỏi:
- Em có cái gì đấy?
Lê đặt hai quyển sổ lên bàn lúng túng chưa biết trả lời thì Dong đã nhanh nhẩu:
- Hai quyển sổ tay ạ!
- Chúng em mang biếu anh và chị Cầm! - Cổn thêm vào.
Anh Phiệt cầm lấy một cuốn, giở ra, có vẻ rất thích thú.
- Các em biếu, anh chẳng thể nào lại từ chối - anh dừng lại một lát xem chị Cầm có phản ứng điều gì không, rồi nói tiếp - Anh sẽ dùng quyển này để ghi nhật ký những năm tháng sống trong quân đội. Bọn anh nhập ngũ kỳ này có hai nhiệm vụ quan trọng là xây dựng kinh tế góp phần làm cho đất nước giàu mạnh và sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc nếu kẻ nào xâm phạm đến.
- Hôm nào anh đi ạ? - Cổn hỏi/
- Dăm hôm nữa! Chị Cầm sẽ lên đường trước anh.
- Ơ… chị Cầm cũng…
- Không! Chị Cầm đi học chứ! Sắp đến ngày khai giảng rồi còn gì!… Lúc chị Cầm đã là kỹ sư, anh vẫn là người lính, các em nhỉ.
Anh cười. Hình như anh đang nói kháy điều gì. Vì cả mấy đứa đều thấy chị Cầm quay lại, chau mày, tỏ vẻ giận dỗi. Lúc này nhìn chị càng rất đẹp. Chị mười tám tuổi tròn, nước da trắng, đôi má bụ bẫm như một em bé. Cái áo chị mặc, ôm khít lấy vóc người đầy đặn, đôi vai suôn sẻ. Chị quay sang nói với bọn trẻ, nhưng chắc chắn là không phải nói với chúng:
- Lúc ấy người ta lên đến cấp chỉ huy, lại đi nhiều, biết nhiều… người ta cần gì nhớ đến chị em mình!
Cả năm người đều cười vui vẻ. Vì chẳng ai tin lại xảy ra cái chuyện "quên nhau" đáng buồn ấy.
Anh Phiệt cầm cây đàn lên. Những ngón tay có vết chai vì lao động nhưng vẫn dẻo đang khéo léo khẽ lần trên phím. Tiếng đàn nho nhỏ như phát ra từ nơi xa xôi một âm điệu quen thuộc. Đó là một bài hát nói nhiều đến ước mơ của những người trên những công trường xây dựng đất nước.
Anh đàn rất tự nhiên, rất say mê.
Rồi như sực nhớ ra điều gì, anh đứng dậy mở tủ. Anh lấy ra một tập giấy, đưa cho Lê. Đó là tập giấy nhà trường phát cho học sinh hồi đầu mùa hè. Cổn rất muốn biết anh viết gì về mình, xem ở đây không tiện. Nó bấm các bạn xin phép ra về.
Anh Phiệt bắt tay từng đứa như với người lớn. Đến lượt Cổn, anh bảo:
- Em rất có triển vọng, Cổn ạ! Thời gian qua em đã cố gắng nhiều. Như thế, anh mong em cố gắng hơn nữa, liên tục. Xa thị xã, xa các em, anh nhớ nhất Cổn đấy. Nếu có dịp Cổn biên thư cho anh, kể về việc học tập của em nhé! Quyết tâm phấn đấu người ta sẽ đạt đến đỉnh cao của mơ ước em ạ!
Chị Cầm thì không bắt tay đứa nào cả. Chị ôm nhẹ lấy đầu những đứa em thân yêu đã gắn bó với chị suốt một mùa hè đầy thú vị. Chị gọi tên "cúng cơm" từng đứa, một cách âu yếm.
"Lê còi, Cổn giồ, Dong nhà thơ"
Ra đến cửa Lê nói:
- Em thay mặt toàn đội chúc anh chị…
Nó muốn nói chúc anh Phiệt mạnh khoẻ, tập luyện và lao động tốt trong bộ đội; chúc chị Cầm học tập thật giỏi ở trường đại học Bách Khoa. Song tìm được những lời thật tình cảm để nói lên điều đó khó quá… nó ngập ngừng. May mà chị Cầm xua tay.
- Chưa đâu! Chúng ta còn sinh hoạt buổi cuối cùng nữa cơ mà.
Đúng vậy, còn buổi sinh hoạt nữa. Nhưng Cổn cứ cảm thấy đây đã là lúc chia tay thực sự rồi. Nó đi ra đường với tâm trạng vương vấn đầy thương nhớ.
Đi một lúc rồi, ba đứa ngoái lại còn thấy anh Phiệt và chị Cầm đứng ở hè nhìn theo chúng…
Lê phát những tờ giấy cho các bạn để hôm sau nộp lại nhà trường. Cổn vô cùng cảm động khi thấy anh Phiệt nhận xét về mình.
"Em Cổn là một thiếu niên thông minh, có nghị lực, em biết cách tập hợp mọi người quanh mình. Trong vụ hè em đã phấn đấu rất tốt. Ngoan ngoãn, chăm việc, chăm học, có nhiều sáng kiến làm cho hoạt động của đội thêm phong phú. Nếu được mọi người tin tưởng, thương mến, động viên đúng mức, nhìn nhận đúng mức những ưu điểm và nhược điểm của em, em sẽ trở nên một thiếu niên, học sinh, một công dân nhỏ tuổi xuất sắc".
Và ngày ấy đã đến. Nó đến bởi một lẽ tất nhiên nhưng có vẻ chậm chạp vì trước đó ai cũng trông mong rạo rực chờ đón nó.
Ngày khai giảng.
Từ sáng sớm khắp nơi đã vang lên những nhịp trống quen thuộc: ba hồi, chín tiếng. Chỉ có trong ngày khai trường người ta mới đánh trống kiểu ấy. Tiếng trống sau ba tháng im bặt bây giờ lại nổi lên vang khắp các phố. Mà không chỉ những khu phố trong cái thị xã nhỏ bé này. Sáng nay khắp nơi, trong những thành phố đông đúc, ở các thị trấn xinh xắn, trong các làng mạc cổ kính… ở khắp nơi, từ cao nguyên Đồng Văn phía bắc đến chót mũi Cà Mau phía nam và cả những hòn đảo ngoài khơi… tiếng trống ấy cũng vang lên, giục giã hàng triệu công dân bé nhỏ hãy đến trường bắt tay vào học tập.
Cũng như các bạn, khi hồi trống vang lên, Cổn đã chuẩn bị xong mọi thứ cần thiết. Cậu chọn bộ quần diện nhất: Chiếc quần vải chéo xanh và chiếc áo trắng. Đôi bàn chân xỏ trong dép nhựa êm ái. Cổn giở cặp sách ra, kiểm soát lại lần cuối những thứ cần dùng: bút, sách, thước kẻ, com pa, cục tẩy… Trong cặp có tất cả những thứ ấy. Mặc dù hôm nay chưa dùng đến nhưng lẽ nào lại không mang đi dự lễ khai giảng?
Cuối cùng Cổn đeo huy hiệu và khăn quàng đỏ. Trông nó rực rỡ hẳn lên. Bố và mẹ đều nhận thấy điều đó. Hai bác rất vui vẻ và tự hào vì năm nay, trong ngày khai trường, trên vai thằng "Cổn giồ" nghịch ngợm ngày nào, đã có dải lụa màu đỏ tươi, cái màu có ở trên vai đứa trẻ nào thì đứa trẻ ấy trở nên ngoan ngoãn, đáng yêu, cái màu mà bậc cha mẹ nào có đứa con được vinh dự mang trên vai cũng đều an tâm, tự hào và hạnh phúc.
Mẹ Cổn nhìn con chuẩn bị đi khai giảng thấy vui vẻ quá chừng, cho nên cần nói điều gì bác cũng dùng những lời hết sức âu yếm. Ngay cả khi cái Ngà, lúc ấy, tè bậy ra giường trong giấc ngủ mơ của nó, bác cũng không gắt.
Bác Hải trai hôm nay cũng rất diện. Bác mặc bộ com lê cẩn thận, bộ com lê chỉ dùng vào những ngày trọng đại. Theo lời mời của nhà trường, bác cũng đi dự lễ khai giảng.
ở bên kia đường, nhà Lê cũng có một cuộc chuẩn bị sôi nổi. Tất nhiên còn long trọng hơn nhà Cổn, vì những bốn chị em đi học.
Bác Vấn trai cũng đi dự lễ khai giảng, vì thế bác cũng ăn mặc chỉnh tề: bộ quần áo công nhân còn mới nguyên.
Khi Cổn với bố ra đến hè thì gặp ngay mấy bố con nhà bác Vấn. Thế là mọi người tay bắt mặt mừng vừa đi vừa trò chuyện với nhau.
Trên đường nườm nượp những cô cậu học trò cùng với bố hoặc mẹ của chúng. Ai cũng rạng rỡ. Thỉnh thoảng một chuỗi cười lại phá lên giòn giã. Ông nhà thơ, bác thằng Dong, và mẹ cái Nguyệt cũng đi. Toàn là người quen cả. Mọi người chào nhau và bàn tán về những đứa con mình, về cách tổ chức giáo dục ở nhà trường. Nghe nói năm nay nhà trường vừa dạy văn hoá như thường vừa tổ chức cho các em lao động theo từng lứa tuổi. Một số phụ huynh tán thành, nhưng một số còn phân vân…
Phải nói là một buổi sáng tuyệt đẹp.
Đường phố sạch sẽ mà không khí hết sức trong lành. Trên những rặng cây đã hứng sương đêm, thỉnh thoảng lại rơi xuống những giọt nước nhỏ li ti, mỗi khi có một cơn gió nhẹ thoảng qua. Màu da trời bàng bạc, khắp nơi lấp lánh những tia nắng. Những ngôi nhà hai bên đường phố cửa đều mở toang. Chốc chốc lại có những cô cậu xinh xắn, tay ôm cặp sách từ trong những khung cửa ấy bước ra, nhập vào dòng người.
Đường phố quanh trường nhộn nhịp như một ngày hội. Mà còn như gì nữa, hôm nay chính là một ngày hội lớn của hàng triệu người khắp nơi trên đất nước.
Cổng trường đã hiện ra.
Đó là hai cây gạch vuông, quét vôi trắng, phía trên có tấm biển đề tên trường bằng gỗ quét sơn. Từ hai đầu tấm biển, thòng xuống mỗi bên ba dây hoa bằng giấy màu, đung đưa rất đẹp mắt.
Từ ngoài đường nhìn qua cổng đã thấy cảnh nhộn nhịp ở sân trường. Trong đó hệt như một vườn hoa, mà hoa là những học trò, nô đùa, đi lại tíu tít. Người ta đã kịp quét vôi lại tất cả. Khu nhà hai tầng trông như mới mẻ, sáng sủa hẳn lên. Từ trong đó vang ra tiếng thử loa rọ rẹ, tiếng lao xao của hàng trăm người nói, người cười.
Tất cả đã sẵn sàng để làm lễ khai giảng rồi.
Kia, thầy hiệu trưởng, tay cầm một tờ giấy, chắc là bài diễn văn viết sẵn, chốc nữa đọc. Thầy đang đi giữa sân trường. Kia là những thầy giáo, những cô giáo… và rất nhiều khuôn mặt xinh xắn khác rất quen thuộc.
Năm học mới đã đến như thế này ư?
Bước chân đến cổng trường Cổn thấy hồi hộp quá. Có lẽ cái Lê cũng vậy, nó cứ ngơ ngác nhìn như lần đầu bước chân đến đây. Niềm xúc động in cả trên ánh mắt người lớn.
Cổn dừng lại một tí ngay trước cổng trường. Nó giơ cái cặp lên cao nhìn ra đường phố.
Thôi tạm biệt, tạm biệt một mùa hè rực rỡ, một mùa hè mà rồi suốt đời ta không thể nào quên được!
Ung dung, Cổn bước vào cổng trường. Chưa bao giờ nó vào trường với tình yêu và niềm tin như lúc này.
Xin chào một năm học mới!
HẾT
----------------------------
Tuổi thơ như ùa về, thấy mình là Lê, là Cổn trong đó. Cách đây hơn 20 năm mình đã theo dõi truyện này trên đài phát thanh mỗi buổi chiều. Giờ tìm đọc lại thấy vẫn rưng rưng đầy cảm xúc.
Trả lờiXóaMình đã đọc truyện này hồi lớp 4. Bây giờ đọc lại vẫn thích.
Trả lờiXóatìm lâu lắm rồi mới thấy để đọc lại ❤️❤️❤️
Trả lờiXóa