3 .Cô tấm mảnh khảnh
Mẹ Lê sinh Lê vào một buổi sáng mùa đông. Bác Vấn gái thích có con trai
đầu lòng, bác nghĩ sinh con
trai đầu lòng chắc chắn hơn. Song Lê lại là con gái. Thấy thế bác Vấn trai bảo: “Con gái đầu lòng mới tốt mình ạ! Con gái nó ngoan việc, có thể chăm sóc được các em chứ con trai thì chẳng nhờ nó được gì cả!”. Biết là chồng an ủi mình, nhưng bác gái cũng bằng lòng vậy. Chẳng bằng lòng sao được - bởi dù là con gái cũng do vợ chồng bác sinh
ra.
Con bé gầy yếu lắm, nhưng được cái ngoan nết. Càng lớn nó càng ngoan.
Biết nhường nhịn chăm sóc em rất chu đáo. Chưa đầy hai tuổi, cái Lê đã có em, rồi sau đó cứ vài năm lại thêm một em nữa. Bây giờ nó đã có một bầy em đông đúc tới năm đứa, gồm ba gái, hai
trai.
Có thể nói cái Lê là người nội trợ, người chủ gia đình. Mọi việc do nó quán xuyến hết.
Bác Vấn trai làm công nhân ở Công đoàn xếp dỡ. Thường bác đi làm rất sớm và về rất muộn. Hàng hoá ở bến sông, ở ga nhiều lắm, các bác phải ra sức làm mới xuể. Tuy người chẳng to lớn, nhưng bác có thể đặt lên vai một tạ hàng, đi như không. Nói chung ở Công đoàn xếp dỡ, ai cũng có sức khoẻ như vậy… Bác Vấn gái không phải vác lên vai một tạ hàng, nhưng công việc của bác cũng không kém phần vất vả: bác làm hộ lý ở bệnh viện.
Bố mẹ đi biền biệt, có khi cả đêm. ở nhà chỉ có cái Lê là lớn nhất. Vậy mà nó thu xếp công việc rất khéo.
Sáng ra nó dậy sớm, đun nấu lách cách dưới bếp, đủ cho cả nhà mỗi người một bát ăn sáng. Rồi nó đong gạo ra rá, đổ nước vào nồi, chẻ củi… để sẵn đấy. Sáu rưỡi nó đến trường. Việc cai quản ở nhà được giao cho thằng Hoạch. Đơn giản thôi, thằng Hoạch chỉ việc giữ sao cho các em khỏi khóc.
Đi học về cái Lê vào bếp nấu cơm luôn. Cơn cạn, thức ăn nấu xong rồi, Lê mang vú sữa cho em bú - nếu có đứa còn bú. Rồi nó dỡ cơm vào cặp lồng, sai thằng Hoạch mang cho bố và mẹ.
Buổi chiều thằng Hoạch đi học. Cái Lê ở nhà vừa trông em vừa giặt giũ quần áo, chợ búa và lại lo cơm chiều.
Những ngày nhà hết gạo thì quả là vất vả gấp mấy lần. Chả là cửa hàng gạo lúc nào cũng đông. Cái Lê cắt một đứa ở lại coi nhà còn ba chị em nó bồng bế nhau đi mua gạo. Nó đặt sổ, ngồi chờ đến lượt. Để khỏi nóng ruột và chờ lâu, nó vẽ mộ bàn ô và rải quân. Rồi khi người ta gọi đến tên, giao đứa bé nhất cho một đứa khác, nó vào kho cân gạo. Cân xong
giao cho các em ngồi coi, nó gánh dần về. Gạo nhà nhiều, phải gánh mấy gánh mới hết. Gánh cuối cùng cả mấy chị em cùng đi, kéo một dây nhũng nhẵng.
Tối, bố mẹ về Lê mới rỗi. Bắt đầu ngồi học bài. Nhưng cũng chưa yên đâu. Mấy đứa trẻ mến chị, lắm lúc cứ bám chặt lấy.
Công việc nhà nhiều như vậy nhưng Lê vẫn học giỏi, là niềm tự hào của trường. Các bài kiểm tra ít ra cũng được điểm tám, chả mấy khi bị con bảy. Những lúc thảnh thơi, bác Vấn trai rất vui vẻ, thường xoa đầu con: “Đẻ con gái quả không nhầm đấy!”. Bác Vấn gái thường khoe với mọi người ở bệnh viện: “Không có cháu nó, chẳng biết vợ chồng tôi xoay sở ra sao”?
Hàng xóm láng giềng ai cũng ca ngợi con bé. Các bà mẹ thường đem cái Lê ra so sánh, chì chiết con mình. Bác Hải gái lại càng hay so
sánh tợn.
- Con cái người ta thế mới là con chứ! - Bác bảo thằng Cổn - Mày đi mà xách guốc cho nó!
Bị mẹ nhiếc, thằng Cổn tức cái Lê lắm. Giá nhà nó ở phố khác để mẹ không biết thì hay biết mấy! Một lần, vào năm ngoái năm kia gì đó, thằng Cổn giơ củ thụi vào mặt cái Lê:
- Mày dờ hồn đấy!
- Tôi làm gì mà bạn doạ đánh? - Cái Lê ngạc nhiên hỏi.
- Vì mày mà mẹ tao mắng tao.
- Tôi có mách gì đâu?
- Nhưng mà mày ngoan!
Thằng Cổn buộc tội cái Lê như vậy. Thấy vô lý quá, cái Lê rủm rỉm cười. Khi nó cười thì lại có hai cái lúm đồng tiền, trông xinh
ghê lắm.
- Bạn Cổn ạ! Bạn cũng ngoan
lên thì mẹ chẳng mắng đâu!
- Thèm vào! Đồ con gái nói bậy!
Cái Lê cứ nghĩ là nó sẽ nện mình. Nhưng… cũng may
mà lúc đó thằng Cổn đang nghĩ tới danh dự của một thằng con trai: không thèm chấp bọn con gái!…
Mùa hè năm nay cái Lê đã mười hai tuổi rưỡi rồi. Trách nhiệm của nó đối với gia đình càng nặng nề hơn.
Gia đình bác Vấn không thuộc loại sung túc. Số tiền hai bác kiếm được hàng tháng phải chi tiêu rất dè sẻn mới đến được kỳ lương sau. Cái Lê biết thế, tự nó rất tiết kiệm, từ mẩu củi, cọng dưa.
Nghỉ hè được hôm trước, hôm sau Lê nói với bố:
- Bố ạ, con nghỉ hè rồi, bố kiếm thêm việc gì cho chị em chúng con
làm đi!
ý Lê muốn làm thật tích cực mấy tháng, thế nào cũng dành dụm được một ít tiền. Nó sẽ lấy tiền ấy mua sắm cho mọi người và cho mình một bộ quần áo, quần lụa hẳn hoi! Nó chưa đến tuổi được cấp phiếu nữ để mua lụa, nhưng mẹ sẽ nhường phiếu của mẹ cho. Dẫu sao cũng phải có bộ quần áo dễ coi. Nó đã lón rồi, tự thấy phải ăn mặc thêm chút ít.
Nhưng điều ấy nó không muốn nói ra, vì nó biết, nếu chỉ có thế thì bố sẽ bảo: “Thôi con ạ! Bố sẽ gắng làm thêm ít ngày năng suất để sắm cho con! Chẳng cần phải gắng thêm nữa, bố cũng đã mệt nhọc lắm rồi - cứ nhìn những buổi bố đi làm về thì biết! Lê không muốn bố vất vả thêm nữa.
- Bố ạ! - Lê nói thêm - bố xin cho con bán vé xổ số, xe đay hay làm que kem
cũng được.
Bố cười:
- Chẳng có những việc ấy con cũng đã bận túi bụi rồi còn gì! Còn hcút thì giờ nào để nghỉ ngơi cho khoẻ.
- Lao động là nghỉ ngơi tích cực bố ạ! Vả lại - cái Lê cắn môi suy nghĩ, cố tìm những lý do chính đáng nhất - có việc làm các em nó sẽ không đi chơi lêu lổng, đánh nhau
ngoài đường.
Lúc sau, như một người lớn thực thụ, cô bé thêm:
- Cũng nên tập cho các em nó lao động chứ!
Những lời lẽ của nó làm bố thấy rất có lý. Bác hứa hẹn:
- Được! Nếu các con thích làm, bố sẽ kiếm việc cho.
Cái Lê vui lắm, ôm chằm lấy cổ bố, cảm thấy thích chí khi bố cọ cái cằm đầy râu vào trán nó.
- Nhất định bố nhé!
- ừ! Nhất định thế rồi!
Vài hôm sau bác Vấn vác về một vác nứa. Bác đã liên hệ với nhà máy kem,
xin cho chị em Lê được vót que
kem.
Cái Lê vẫn muốn được bán vé số! Nó sẽ có một cái bàn xinh
xinh, một cái ghế, mang ra ngồi dưới gốc cây góc phố. Như thế thì thú biết mấy! Người ta sẽ xúm xít quanh nó: “Cô bé, bán cho một vé nào!”. Nhiều đứa cũng chỉ bằng tuổi Lê thôi, cũng bán vé số, chúng nó cứ líu la líu
lô rất chi là là hãnh diện. Nhưng xét cho cùng vót que kem
vẫn hơn. Vì có thể kết hợp được việc nhà và cho cả mấy đứa em cùng làm.
Chiều hôm ấy, chủ nhật, bác Vấn trai đưa cái Lê đi chợ. Hai bố con chọn mua một cái cưa, một con dao pha và một con dao bài.
- Lấy được tiền công, phải thanh toán vốn cho bố ngay nhé - Bác Vấn nói đùa với con.
Rồi bác ngồi suốt buổi, cắt ra cơ man nào là ống nứa, mỗi ống dài bằng que kem. Chị em cái Lê chỉ việc chẻ ra và vót tròn là được.
Đêm ấy cái Lê nằm thao thức mãi. Nó tính toán xem nên sắp xếp công việc thế nào để có nhiều thì giờ nhất, ngồi vót que. Tất nhiên thằng Hoạch, cái Vui cũng
phải làm. Nhưng bắt chúng làm ít thôi, để một ngày vài giờ chúng đi chơi nữa chứ! Lê sẽ làm nhiều hơn, làm cả ngày, cả tối. Nó sẽ thức đến tận mười hai giờ đêm! Đầu óc giàu tưởng tưởng của nó chứa bao nhiêu hình ảnh đẹp đẽ… Nó tưởng tượng đến hôm nó gánh một gánh que
kem, đầy hai thúng, mỗi bó là một nghìn que đem giao
cho nhà máy kem. Rồi người ra sẽ giao tiền cho nó! Số tiền đầu tiên nó làm được trong đời. Nó sẽ mua một bữa kem đãi cả nhà. Người vót que kem
cũng phải ăn xem cái kem nó thế nào chứ! Riêng em Lâm bé quá chưa ăn được kem thì sẽ có quà khác. Ôi! Lúc cả nhà quây quần, mỗi người một cây kem lạnh mua bằng tiền do chị em Lê làm ra thì thú biết mấy!
Cái Lê ngủ thiếp đi trong cảm giác lâng lâng, với một nụ cười.
*
Ngoài trời vẫn còn mờ tối, Lê đã tỉnh giấc. Nó tự đấu tranh với mình: có nên dậy ngay không? Cuối cùng nó thấy là không nên làm mấy giấc ngủ của cả nhà, đành nằm nán lại. Cái Na, cô em thứ năm, nằm cạnh Lê. Suốt đêm, tay nó vẫn nắm lấy vạt áo chị. Nó vẫn có thói quen thế, lúc ngủ phải nắm một cái gì đó trong
tay, nếu không thì không ngủ yên được. Vào lúc rạng sáng, Na chợt nói mơ làu bàu cái gì.
Lê nhìn thấy mặt em bần thần… Nó vừa kịp hiểu cái gì sắp diễn ra thì… tách, tách, tách… nước đã thánh thót nhỏ xuống gầm giường. Lại đái dầm rồi! Con bé đến là hư. Để cho em đái xong Lê mới lay nó dậy. Nếu làm nó giật mình lúc đang đái dầm, nó sẽ sinh bệnh đái dắt - người lớn vẫn bảo thế.
Lúc này bản nhạc tập thể dục của đài phát thanh cũng đã vang lên. Thế là một ngày lại bắt đầu.
Cái Lê khẽ đét đít em một cái.
- Em hư lắm! Buổi tối uống cho nhiều nước vào!
Cái Na biết mình có lỗi, không dám khóc.
Lũ trẻ lồm cồm bò dậy cả. Bố mẹ cũng trở dậy. Chỉ riêng thằng Hoạch là vẫn ngủ lì, chẳng bao giờ nó cần dậy sớm. Nó sẽ còn ngáy nửa tiếng nữa là ít.
Lê cùng mẹ vào bếp. Nhoáng cái, nồi mì đã xong.
Lát sau bố mẹ đi cả, chỉ còn mấy chị em. Lê phân công thằng Hoạch cuộn chiếu, chiếu cái Na đái dầm đem ra sông giặt. Rồi dặn thêm:
- Chóng lê về còn vót que nhé!
Thằng Hoạch rất thích được vót que. Có thể nói nó là một đứa bé rất ham những việc mới mẻ. Cái gì mới mẻ cũgn hấp dẫn nó cả. Nó ôm chiếu, tay huơ cái chổi rễ cùn lên, hẹn:
- Chờ em về. Cấm chị làm trước đấy!
Lê thu xếp rất nhanh công việc nhà cửa. Lát sau nó bế cái Lêm đặt vào cũi, bỏ luôn vào đó mấy thứ đồ chơi lặt vặt: Con búp bê nhựa, cái trống, cái xúc xắc… rồi hôm em đánh chụt:
- Bé chơi ngoan
cho chị làm việc nhé!
Thằng Hùng được phân công vừa trông cái Na vừa học bài. Còn cái Vui phải để ý em Lâm.
Công việc đâu vào đấy rồi, Lê đi lại góc nhà chăm chăm nhìn đống nứa. Nó muốn bắt tay vào quá, nhưng lại nghĩ tới lời hẹn của thằng Hoạch. Nó cứ quanh quẩn, đặt con dao xuống lại cầm lên. Nhưng rồi nó thấy không nên sai lời hẹn với em, như thế thằng bé - Lê vẫn coi thằng Hoạch còn bé lắm, mặc dù nó đã mười tuổi và mặc dù, cách đây hai năm, cũng bằng tuổi thằng Hoạch bây giờ, Lê đã tự cho mình là người lớn - thằng bé sẽ đói, chẳng ai dỗ được!
Nhưng chẳng lẽ ngồi chờ đó? Lê bèn mang cả mấy con dao ra bờ giếng, mài cho thật sắc.
Mài dao xong, thằng Hoạch vẫn chưa về, cái Lê lại phải đấu tranh với mình một phen nữa.
Sau cùng nó nghĩ mình phải thử dao xem
có sắc không chứ? Nếu dao cùn thì tí nữa làm gì được? Nó cầm con dao pha, chẻ đôi ống nứa. Rồi cứ tiện tay chẻ mãi…
- Ơ… đếch chơi kiểu ấy đâu!
Thằng Hoạch đã đi giặt chiếu về. Thấy cái Lê chẻ que, nó réo lên. Rõ ràng thằng bé vừa nói hỗn.
Lê nghiêm sắc mặt:
- Hoạch, tại sao em văng tục?
- Ai bảo chị làm trước người ta?
- Chị thử dao xem có sắc không chứ!
- Thử… thử!… Thèm vào mà chơi nữa!
Lê đỡ chiếu trên vai em:
- Lần sau còn văng tục chị phết cho mấy roi.
Nói thế nhưng cái Lê cũng thấy mình có lỗi. Nhẽ ra nó nên giữ đúng lời hứa với em.
Nhưng rồi chị em nó mau chóng làm lành với nhau. Lát sau thằng Hoạch đã vớ lấy dao háo hức làm. Thằng bé hăng hái nhưng tính nó hơi ẩu. Những nhát dao của nó thường là bập sâu quá, như vậy que sẽ nhỏ đi, không đúng quy cách. Lê cứ phải luôn mồm nhắc nó:
- Nhẹ tay chứ! Xem chị làm mẫu đây này!
Vót được một lúc thằng Hoạch dừng lại đếm: mười lăm que! Nó nhẩm tính bốn lần thế này là được sáu mươi que. Năm lần là bảy nhăm, sáu lần là chín mươi… Thêm vào mười que nữa là một trăm. Trong
khi nó tính thì cái Lê đã thêm được một que nữa, thế là thành mười sáu! Thằng Hoạch lại tính. Nhưng nhân với mười sáu khó hơn với mười lăm nhiều! Mà Hoạch ta mới học lớp bốn.
Đã được hơn hai mươi que rồi. Thằng Hùng, cái Na, và cả cái Vui nữa đều xúm xít
quanh đống nứa, chỉ còn cái Lâm vẫn ở trong cũi, vật nhau với búp bê.
Mấy đứa bé cũng đòi làm. Song
chúng còn nhỏ quá, làm gì được. Cái Lê phải giữ một lúc hai con
dao, sợ chúng đứt tay.
Chơi một mình được tí tẹo thì chán, cái Lâm khóc “e” lên. Biết là nó đói bụng rồi, Lê sai cái Vui:
- Lấy cho em
cái vú sữa!
Việc này thì cái Vui thạo phải biết! Nó thạo cách pha sữa, đổ vào chai,
chụp cái vúi cao su
vào!… Nó cầm chai sữa ra, lũ trẻ nhìn một cách thèm thuồng. Song đó không phải là thứ chúng có thể xâm phạm tới được. Biết thế, đứa nào cũng chép miệng, chỉ mong cho em Lâm bú thừa!
Lê rất hiểu ý nghĩa cái nhìn của lũ trẻ. Ôm cái Lâm vào lòng cho nó bú, Lê bảo các em:
- Bé mà ăn sữa thì tốt. Nhưng mọc răng rồi mà còn ăn sữa thì sún khiếp lắm!
Nhưng có thể, không đứa nào sợ sún. Lê đánh chuyển hướng:
- Các em có muốn nghe
chuyện cổ tích không nào?
Lũ trẻ liền nhao nhao lên, chị Lê chúng kể chuyện cổ tích rất hay.
- Chị kể đi!
- Chuyện Tấm Cám ấy!
- Chuyện thằng Cuội ngồi gốc cây đa!
- Chị kể một chuyện mới nhé: Chuyện “Nàng công chúa Hồng Hoa hay là sự tích hoa hồng”.
Cái Lê bắt đầu kể:
Ngày xưa ở nước nọ, có một ông vua đã lấy tới chín mươi chín người vợ mà chẳng sinh được một đứa con. Vua rất buồn; các quan cũng rất buồn; thần dân trong nước cũng rất buồn…
- Thần dân là gì nhỉ? - Cái Vui ngắt lời chị.
- Im đi! - thằng Hoạch giải thích - thần dân là ông thần chứ còn gì nữa!
Thằng Hoạch nói sai toét! Nhưng thần dân là cái gì, chính Lê cũng không hiểu. Nó suy nghĩ một lúc, cố tìm cách giải thích, song đành chịu.
- Để chị kể tiếp nhé… Thế là… một hôm viên quan
coi việc thiên văn trong
triều nhìn thấy một ngôi sao rất sáng từ phía trời tây bay xuống phía say
cung thất nhà vua. Viên quan rất lấy làm lạ, tâu lên, song
vua không biết đó là điềm gì. Các quan,
những người hết sức tài giỏi nghĩ nát óc cũng chẳng thể biết là cái gì… Thế rồi, có một đạo sĩ đến dưới cổng thành, bảo tên lính canh:
“Nhà vua cứ đi về hướng tây sẽ thấy điều hằng mong ước!”. Vua y lời, chuẩn bị xa giá lên đường. Cứ hướng tây, nhà vua đi mãi, đi mãi, qua biết bao nhiêu đồi núi trập trùng, bao
nhiêu cánh rừng sâu thẳm. Hôm đó, trời đã về chiều, vua trông thấy ngôi nhà một người tiều phu cheo leo trên vách núi, bèn quyết định ghé lại xin nghỉ chờ qua đêm để sáng mai đi tiếp. Hai vợ chồng người tiều phu già sống với một cô gái rất xinh đẹp. Nhìn thấy nàng nhà vua đem lòng yêu mến, bèn hỏi làm vợ. Vua cho vợ chồng người tiều phu rất nhiều gấm vóc, tiền bạc đề đi dưỡng tuổi già rồi đưa cô gái về triều, phong làm hoàng hậu. Chẳng bao lâu hoàng hậu có mang rồi sinh được một nàng công chúa. Vua rất mừng, đặt tên là công chúa Hồng Hoa. Hồng Hoa càng lớn lên càng xinh đẹp. Mắt sáng như sao, môi đỏ như son, tóc dài như suối. Năm nàng mười sáu tuổi thì chẳng còn ai đẹp bằng. Nàng cũng thông minh rất mực. Lúc bấy giờ vua cha đã già lắm, vua muốn có một chàng phò mã để sau này thay
vua trị vì đất nước. Thế là công chúa Hồng Hoa treo biển kén chồng. Trai tráng khắp nơi nô nức kéo nhau về kinh đô thi thố tài năng. Trong
số những người rắp ranh làm phò mã ấy, có một hoàng tử con vua nước ngoài và một chàng thợ săn nghèo khổ…
Cái Lê kể đến đấy, chợt thấy bóng nắng đã ra đến kè, đến giờ phải nấu cơm rồi, bèn dừng lại.
- Chị kể nữa đi! - Bọn trẻ đang muốn nghe, giục Lê.
- Không! Bây giờ đi nấu cơm, có lẽ bố mẹ đã đói rồi đấy. Mai chị kể tiếp.
Cái Lâm lại được vào cũi. Thằng Hùng thì phải đi giúp Lê làm bếp, còn thằng Hoạch phải cai quản cả mấy đứa nhỏ. Hoạch vẫn say sưa với mấy que kem. Bây giờ đã vót được nhiều lắm rồi. Nó đếm mãi, nhưng cứ đếm đến gần hai trăm lại lẫn mất. Buổi tối thì vui vẻ hơn. Cả nhà ngồi vót nên được rất nhiều. Cái Lê làm được mấy hôm, đống nứa đã ngót hẳn đi, mà những bó que thì cứ nhiều thêm mãi. Bây giờ Lê không để muộn giờ cơm trưa nữa. Nhà không có đồng hồ, nhưng cái Lê đã sang nói với bác Nghiệp. Bác có cái đồng hồ báo thức chạy đúng giờ lắm. Bác chiều cái Lê, treo đồng hồ lên bức vách chung
với nhà Lê. Cứ mười giờ sáng là chuông réo lên, ở bên này nghe rất rõ.
Mấy chị em vẫn ngày ngày ngồi vót que, và nghe
chuyện cổ tích. Nhưng thằng Họch thì không hào hứng như trước nữa. Nhiều khi cái Lê phải dùng mệnh lệnh mới bắt được nó ngồi vót, khỏi phốc ra đường.
- Em hư lắm, chả biết nghĩ gì cả - cái Lê nghiêm giọng nói - thế mà em là đứa con trai lớn nhất nhà đấy! Giọng nó nghiêm khắc, đầy trách móc nhưng cũng chan
chứa yêu thương. Thằng em chẳng dám cãi chị, nó cụp mắt xuống, lẳng lặng đi làm việc…
*
Một bữa vào buổi chiều, anh Phiệt đến tìm Lê. Anh Phiệt là học sinh lớp mười, vừa thi đại học xong, nhà ở cùng phố. Có lẽ đây là lần đầu tiên anh vào nhà này. Trông thấy năm sáu chị em lít nhít, anh ngạc nhiên lắm, nghĩ bụng, hệt như vườn trẻ vậy.
Đứng giữa nhà anh vui
vẻ hỏi to:
- Trong đây ai là cô Lê nào?
Thường vẫn như vậy. Tuy cùng phố nhưng người lớn chẳng thể nào biết hết bọn trẻ. Còn bọn trẻ thì biết rất rõ người lớn. Chúng có thể kể vanh vách những câu chuyện những thói quen của người ta… Cả mấy đứa trẻ ngước mắt nhìn anh. Anh cao lớn, trắng trẻo, năm nay vừa tròn mười tám tuổi. Trông đôi mắt anh thì biết, rất là vui tính. Ngực áo anh găm cây bút nắp vàng còn tay thì cầm tờ giấy nâu cuộn tròn.
Cái Lê rụt rè hỏi:
- Anh hỏi em có việc gì ạ?
- Lê đây hả? Xem nào! - Anh
nhìn cái Lê chằm chằm. Rồi anh vuốt tóc Lê - Lớn lên xinh phải biết! Năm nay em
mười hai tuổi phải không?
Được khen đẹp, cái Lê hơi bẽn lẽn.
- Mười hai tuổi rưỡi hạ!
- ừ! Có cái rưỡi mới hay chứ! - Anh chỉ từng đứa, bảo cái Lê giới thiệu. Nghe xong anh cười - có lẽ phải đặt thành văn vần mới nhớ hết được!
Lê định đi pha nước mời anh uống, nhưng anh lắc đầu bảo thôi. Kể cũng may vì nhà chẳng còn tí chè nào.
Anh Phiệt bảo cái Lê:
- Anh được giao
cho phụ trách thiếu nhi đường phố sinh hoạt hè. Bây giờ em lập cho anh một danh sách thiếu nhi trong phố ta. Được không?
Việc này thì rất dễ, cái Lê trả lời ngay:
- Được ạ!
Hai anh em, kẻ đọc, người ghi độ mười phút thì xong.
Danh sách có trên hai chục đứa.
- Hôm nay em đi báo cho tất cả các bạn có tên trong
danh sách này đến tối mai chúng ta
sinh hoạt buổi đầu tiên nhé!
- Báo các bạn đến đâu cơ ạ?
- ừ! Để xem nào… - Anh
Phiệt suy nghĩ một lúc - nhà ai cũng chật cả, chả lẽ lại họp giữa đường à?
- Em biết có một chỗ rộng! - Thằng Hoạch lên tiếng - họp rất sướng nhá!
- Chỗ nào? - Anh
Phiệt quay
sang hỏi thằng Hoạch.
- Nhưng phải cho em sinh hoạt với, em mới chỉ!
Anh Phiệt nhìn bản danh sách, mỉm cười:
- ừ nhỉ! Tại sao chúng mình lại quên một cậu bé như thế này nhỉ? Em tên gì nào?
- Hoạch!
- Cái tên nghe rất “dịu dàng”! Được đấy! - Vừa nói anh Phiệt vừa ghi tên thằng Hoạch vào cuối danh sách.
Chắc chắn là mình được sinh hoạt rồi, thằng Hoạch khoái lắm. Nó đưa ý kiến:
- ở Ngã Ba Bia được không anh?
Nhưng cái Lê không thích họp ở đó. Ai lại họp hành ở giữa bãi cỏ bao giờ ấy! Theo Lê, cuộc họp nào, ngay cả họp thiếu niên sinh hoạt hè cũng vậy, phải có bàn ghế tử tế, có chỗ cho chủ toạ ngồi nữa chứ!…
Nó mong anh Phiệt gạt ý kiến thằng Hoạch đi.
Song anh Phiệt gật đầu:
- Phải rồi! Họp giữa trời như vậy càng mát!
… Buổi trưa ấy Lê sắp xếp lại công việc để có thì giờ đi báo cho các bạn. Phải nói là Lê phấn khởi vô chừng. Chính Lê chứ không phải đứa nào được giao nhiệm vụ đầu tiên. Chỉ thế nó cũng cảm thấy vinh dự, cố làm thật chu đáo… Hơn nữa, việc sinh hoạt hè đã bắt đầu, thế là lại được gần gũi, ca hát với các bạn chẳng khác gì ở trường… Mùa hè năm nay đặc biệt thế đấy, khác hẳn mọi năm. Mọi năm cứ vào cữ này là bọn học sinh tản mát mỗi đứa một nơi. Thực ra nhiều đứa cũng chẳng đi đâu ra khỏi thị xã, song, vì không có tổ chức sinh hoạt nên đứa nào cũng tìm công việc riêng, vui
thú riêng. Đứa thì bấn lên về công việc gia đình, đứa thì suốt ngày lang
thang ngoài đường, bi đáo, cãi nhau chí choé. Vụ hè xong, đứa nào cũng đen nhẻm, gầy rộc đi, bài vở học năm ngoái quên tiệt cả. Những ngày đầu khai giảng cứ ngơ ngơ ngác ngác, đến những bài toán thật dễ cũng chẳng làm nên hồn…
Cái Lê đi gọi từng nhà.
Nhưng không phải gọi bạn nào cũng dễ. Có nhà, người lớn bảo:
- Ôi dào! Mùa hè là mùa nghỉ ngơi của chúng mày, lại còn vẽ vời ra sinh hoạt sinh hiếc làm gì!
- Nhà trường bảo phải sinh hoạt bác ạ!
Lê muốn giải thích cho những ông bố, bà mẹ ấy hiểu cái lợi của việc sinh hoạt hè, song nó chỉ nói được bằng ấy. Nhưng như thế cũng đủ rồi, bởi cuối cùng, không người lớn nào lại không vui lòng.
Cái Nguyệt đón Lê thật là niềm nở, cô bé chạy ra tận hè dắt bạn vào nhà. Nhà Nguyệt rộng mà vắng vẻ, chỉ có nó, mẹ, người anh là kỹ sư ở ban khoa học và chị dâu cũng là kỹ sư. Trong nhà, mọi đồ dùng đều có vẻ trang trọng, uy nghiêm, từ cái giường, bộ xa lông, đến cái gương đứng, cái đài ti-gôn-đa. Đã vào nhà nhiều lần nhưng lần nào Lê cũng rụt rè như sợ làm đổ vỡ, sứt mẻ cái gì.
Bước vào nhà là thấy ngay ảnh bố cái Nguyệt, phóng rất to, lồng trong khung kính. Đó là một người đàn ông đã luống tuổi, mặt mũi phương phi, lẫm liệt. Ông mặc quân phục nhưng không đính quân hàm và huân chương. Chắc là ông giữ bí mật! (bọn trẻ thường kháo nhau thế). Bên cạnh ảnh ông là những tấm ảnh gia đình, nhỏ hơn. Rồi trên những bức tường còn nhiềù ảnh khác. ảnh cái Nguyệt đứng bên bồn hoa ở công viên Thống Nhất ngoài Hà Nội, thật là đẹp như một cô công chúa! Mắt nó nhìn điệu quá, mà miệng thì lại mỉm cười. Lê đã từng ao ước có một tấm ảnh như thế, nhưng ao ước đến mấy cũng chỉ là ao ước thôi - nó chẳng dám xin tiền bố mẹ để đi chụp ảnh. Vả lại cái Nguyệt có quần áo đẹp, thế nên ảnh mới đẹp được.
Hai vợ chồng người anh đi làm chưa về. Lê lễ phép chào mẹ Nguyệt. Bà là một người hiền hậu, nhưng béo quá. Chắc là bà chẳng ốm bao giờ, cũng chẳng lúc nào mệt mỏi cần đấm lưng nên cái Nguyệt cũng chẳng có niềm vui được chăm sóc mẹ. Song để bù vào đấy, nó lại có nhiều niềm vui khác mà chẳng mấy ai có.
Bà mẹ gật đầu chào Lê. Bà vốn mến tất cả những đứa bạn thân của Nguyệt. Đối với Lê, bà càng mến hơn: “Con bé đảm đang như người lớn vậy!” - bà thường nói thế. Lúc này, vừa xâu từng mũi kim một cách chậm chạp, bà vừa bảo con:
- Nguyệt lấy nước mời bạn đi!
Cái Nguyệt mời Lê ngồi vào ghế. Rồi nó ấn nút điện cái quạt Hoa Sinh quay vù vù, thổi tung cả mái tóc cũn cỡn của Lê.
- Bạn uống nước chanh nhé? - Nguyệt nghiêng đầu hỏi âu yếm.
- Không, tớ chẳng uống nước chanh đâu - Lê trả lời thế, tuy biết lúc này uống nước chanh thì dễ chịu lắm.
Nguyệt lấy bánh quy
trong tủ, bỏ đầy đĩa, đẩy lại phía Lê. Nó chẳng nói gì, nhưng đôi mắt nhìn thì lại như nói: “Bạn ăn một chiếc cho tớ vui lòng!” Phải nói là Nguyệt có tài làm vừa lòng những người nó mến. Tất nhiên là nó học được ở mẹ và chị dâu.
- Nguyệt ạ, mời bạn tối mai ra Ngã Ba Bia họp thiếu niên, bắt đầu sinh hoạt hè.
- Mấy giờ cơ?
- Bảy giờ, tối mai!
Cái Nguyệt khẽ lắc đầu:
- Tiếc nhỉ! Chiều nay mình phải ra ga rồi!
Lê chợt nhớ ra cách đây mấy hôm Nguyệt đã nói là nghỉ hè sẽ đi với bố. Thế là Nguyệt đi thật, đến bốn giờ chiều nay là Nguyệt đi rồi.
- Tớ đã xin phép thầy hiệu trưởng và thầy đã đồng ý - Nguyệt nói thêm.
Hôm ấy không những thầy chỉ đồng ý mà còn xoa đầu cái Nguyệt bảo: “Phải đấy! Nếu không có em thì mùa hè này bố em buồn biết mấy. Em đi, rồi bè kể chuyện Hà Nội cho thầy nghe nhé!”.
Nguyệt dẫn Lê vào buồng, giới thiệu cái va-ly
con con của nó, đựng những bộ quần áo, đồ dùng mà nó sẽ mang đi. Khi Lê ra về, Nguyệt âu yếm hứa hẹn:
- Tớ sẽ mang quà về cho cậu!
*
Lê thấy buồn buồn, chơi vơi… Mùa hè này vắng cô bạn rất dịu dàng đồng thời rất bạo dạn trừng trị bọn con trai phá quấy. Vì thế niềm vui kém đi…
Bây giờ thì Lê đi tìm Cổn, đứa cuối cùng, cũng là đứa gần nhà nhất. Trên vỉa hè, cô bé lò cò đi chân sáo. Vừa đi vừa nghĩ khó mà gặp được Cổn đây, cậu ta hay đi chơi linh tinh lắm… Song còn cách hai cây cột đèn nữa mới đến nhà Cổn, Lê đã gặp nó rồi. Mặt Cổn phừng phừng, nhễ nhại mồ hôi, chân không dép, chẳng hiểu cậu ta chui từ đâu ra, hai
túi căng phồng. Nét mặt tươi tỉnh, ra vẻ thân thiện. Cổn đi lại gần Lê. Cổn hỏi:
- Bạn đi đâu đấy?
- Lại nhà cậu đây!
- Thế à? Chợt Cổn reo lên - ồ, xe đạp đâm nhau rồi!
Lê nhìn theo tay Cổn chỉ, nơi cuối phố, nhưng chẳng thấy cái xe nào đâm nhau cả. Mọi người vẫn đi lại bình thường.
Bỗng Cổn chộp lấy đầu Lê, xoa tóc Lê rối bù, rồi nó bỏ chạy, cười khấc khấc. Nó làm nhanh
quá, Lê không kịp chống cự gì cả. Bấy giờ Lê mới đưa tay lên đầu, thì gớm quá, nó thấy lẫn trong mái tóc, đầy những quả gì đó có gai, bấu rất chặt lấy tóc. Đó là quả ké! Thỉnh thoảng có những đứa con trai vẫn nghịch ác, ném lên đầu bọn con gái những quả này. Muốn gỡ ra được cũng phải rất lâu. Nhiều đứa con gái đã phát khóc lên vì những quả ké này.
Lê ức cũng sắp phát khóc rồi. Nó lần tay gỡ từng quả. Nhưng ké bấu chặt quá, tóc đứt phừn phựt.
Thằng Cổn vẫn chạy giật lùi, nó thè lưỡi ra nhệu nhệu như thằng câm muốn nói.
- Lêu lêu có đứa khóc nhè.
Con trai lắm nước đái
Con gái lắm nước mắt!
Lê bỗng oà lên. Trái tim nó thổn thức, mắt nhoà đi long
lanh trong ánh nước…
-------------------------
- Có một mùa hè - Đặng Ái_P1.Buổi học cuối năm
- Có một mùa hè - Đặng Ái_P2.Một ngày
- Có một mùa hè - Đặng Ái_P3.Cô Tấm mảnh khảnh
- Có một mùa hè - Đặng Ái_P4.Ngã ba Bia
- Có một mùa hè - Đặng Ái_P5.Mầm xanh
- Có một mùa hè - Đặng Ái_P6.Nhóm ba người
- Có một mùa hè - Đặng Ái_P7.Tai họa
- Có một mùa hè - Đặng Ái_P8.Việc cấp bách
- Có một mùa hè - Đặng Ái_ P9.Phải giữ bí mật
- Có một mùa hè - Đặng Ái_P10.Một gia đình đầm ấm
- Có một mùa hè - Đặng Ái_P11.Bộ quần áo của đội trư...
- Có một mùa hè - Đặng Ái_P12.Trên bãi biển
- Có một mùa hè - Đặng Ái_P13.Người về từ thủ đô
- Có một mùa hè - Đặng Ái_P14.Tạm biệt mùa hè
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét